بیان دیدگاه حضرت آیت الله العظمی خویی در مسئله ولایت فقیه در سه دقیقه!

بسم الله الرحمن الرحیم

 ولایت فقیه باید به معنای جعل منصب باشد اما روایاتی مانند العلماء ورثة الأنبیاء، مانند احکام عقل عملی می ماند و جعلی در آن نیست. مانند کلام فارابی در مدینه فاضله که  برای حاکم دوازده صفت ذکر کرده که اول آنها این است که (أن یکون فیلسوفاً) و واضح است که فارابی به دنبال جعل منصب نیست.

در ما نحن فیه و مسئله ولایت فقیه نیز باید به روایاتی تمسک کرد که مفاد آن نصب باشد، واین روایات تنها سه روایت از بین بیست و یک روایت مورد بحث در باب ولایت فقیه است. اما الباقی روایات مربوط به نصب نمیباشد.

... بنده خودم از مرحوم استاد (آیت الله العظمی سید ابوالقاسم خویی&) شنیدم که بحث ولایت فقیه را در طی یک هفته فرمودند در کتاب صوم بود و منتشر شده است در کتاب مستند، بیشتر از یک هفته طول نکشید  . چون ایشان اکثر روایات باب ولایت فقیه را داخل در بحث نمیدانستند.

حالا بنده سراپا تقصیر در طی سه دقیقه نظر جناب استاد را عرض میکنم خدمتتان! ایشان سه روایت را بیشتر مربوط به بحث نمیدانستند – انصافاً هم روایات دیگر ربطی به بحث ندارند –

یکی روایت أبو خدیجه  است که سندش خوب و صحیح است (با این که بعضی در آن اشکال میکردند) امّا دلالتی بر ولایت فقیه ندارد و از نظر دلالی اشکال دارد چون در باره قاضی تحکیم است نه قاصی منصوب.

 دوم روایت عمر بن حنظله  بود که از نظر دلالی مورد قبول است و مربوط به قاضی منصوب است امّا حضرت آقای خویی این روایت را مقبوله نمیدانستند وضعیف میدانستد (حتّی در کتب قدما هم از این روایت تعبیر به ضعیفه شده است  و اولین کسی که این روایت را تعبیر به مقبوله کرده اند مرحوم علامه هستند و ایشان هم به دلیل ذکر روایت در فقیه توسط مرحوم صدوق این روایت را مقبوله گرفته اند در حالی که وقتی به کتاب فقیه مرحوم صدوق رجوع میکنیم میبینیم که صدر روایت که مربوط به ولایت فقیه است را اصلاً جناب صدوق نیاورده اند به این معنا که ایشان قسمت اول روایت را قبول نداشته اند. - بنده ندیدم در بین علماء قبل از این کسی به این نکته تنبه بدهد – بخش اول مربوط به ولایت فقیه است بخش دوم روایت مربوط به تعارض بین دو فقیه است و بخش سوم هم تعارض بین دو روایت است و فقط دو بخش آخر را مرحوم صدوق آورده است که ربطی به ولایت فقیه ندارد امّا مرحوم کلینی فقط صدر روایت را در باب قضا آورده است و معلوم میشود که مرحوم کلینی ولایت فقیه را قبول داشتند، البته مرحوم کلینی تمام روایت را در کتاب کافی آورده است و شیخ طوسی هم روایت را کامل ذکر فرموده اند، امّا مرحوم صدوق بخش مربوط به ولایت فقیه را ذکر نفرموده اند.) 

روایت سوم نیز توقیع مبارک  بود، این روایت غیر از این که احتمال دارد در ترجیح بین فتوی باشد ودلالتش بر قاضی منصوب مشکل است، سندش هم اشکال دارد به خاطر وجود اسحاق بن یعقوب که توثیق نشده است.

این تمام نظر مرحوم استاد بود در باب ولایت فقیه که سه روایت بیشتر نیست و بقیه روایات قابل تمسک نیستند و هر سه روایت مذکور نیز اشکال داشتند از نظر ایشان، که بنده در کمتر از سه دقیقه برای شما عرض کردم .

تقریر و تدوین: سید محمد علی علوی لاجوردی